Një kompani norvegjeze teknologjike ka gjetur një mënyrë për të ndaluar çlirimin e metanit nga plehu i kafshëve, duke e fshirë atë me rrufe artificiale. Metani është një gaz i fuqishëm serrë i emetuar nga burime, duke përfshirë infrastrukturën e karburanteve fosile që rrjedhin, vendet e deponive dhe blegtorinë.
N2 Applied me bazë në Oslo po teston teknologjinë e saj të plazmës në disa vende në Europë, duke përfshirë edhe në tre ferma në MB. Në këtë vend, 200 lopë qumështore ofrojnë lëndën e parë: bajgat.
Një gërryes plehu organik mbledh të gjitha jashtëqitjet nga dyshemeja e hambarit dhe i depoziton në një gropë ku më pas zhvendoset përmes makinës N2, e vendosur në një kontejner transporti me madhësi standarde. Azoti nga ajri dhe një shpërthim nga një pishtar plazmatik 50 kilovat infiltrohet përmes llumit duke ‘mbyllur’ si emetimet e metanit ashtu edhe të amoniakut.
Ajo që del nga makina është një lëng kafe pa erë, i quajtur NEO – një pleh organik i pasuruar me azot. Sipas N2, NEO-ja e tyre ka dyfishin e përmbajtjes së azotit të plehrave të rregullta azotike; një nga plehrat më të përdorur për të nxitur prodhimin e misrit, kanola dhe kulturave të tjera.
Kompania konfirmon se teknologjia e tyre redukton emetimet e metanit nga llumi me 99%. Gjithashtu ul me 95% emetimin e amoniakut; i përshkruar nga BE-ja si një nga burimet kryesore të ndotjes së ajrit që dëmton shëndetin.
Në një fermë qumështore me 200 lopë, kjo barazohet me “një reduktim prej 199 tonësh ekuivalent karboni çdo vit me një makinë,” tha kompania e cila po zgjeron aktualisht teknologjinë në të gjithë sektorin e blegtorisë në Mbretërinë e Bashkuar dhe së fundmi e instaloi në një fermë derrash.
Një model komercial i pajisjes pritet të dalë në treg në qershor 2022, në një formë modulare “të grumbullueshme”; kështu që fermat më të mëdha mund të shtojnë njësi për të përballuar sasinë e tyre të mbetjeve. Çmimi i saktë ende nuk është shpallur, por investimi kapital për një fermë do të jetë i ngjashëm me atë të një traktori të mesëm.
N2 Applied ka marrë mbi 17 milionë euro (rreth 19.2 milionë dollarë) financim nga programi i kërkimit dhe inovacionit Horizon 2020 i Bashkimit Europian. Betimi Global i Metanit, i nisur në samitin COP26 në Glasgow në nëntor, u angazhua për reduktimin e metanit me 30% deri në vitin 2030.
Metani ka një potencial më të lartë të kapjes së nxehtësisë sesa CO2, por shpërbëhet në atmosferë më shpejt, që do të thotë se shkurtimet e thella në emetimet e metanit deri në vitin 2030 mund të kenë një ndikim të shpejtë në ngadalësimin e ngrohjes globale. Një raport i OKB-së në maj tha se shkurtimet e mëdha të emetimeve të metanit këtë dekadë mund të shmangin gati 0.3 gradë Celsius të ngrohjes globale deri në vitet 2040. CNN
Edel Strazimiri / SCAN