Ekspertët paralajmërojnë se këto fraza të zakonshme mund të dëmtojnë fëmijët tuaj.

Ndërsa rritesha, babai im do të tregonte gjithmonë historinë se si në ditët e tij të fëmijërisë, ai u zotua të mos u thoshte kurrë fëmijëve të tij “sepse kështu them unë”. Pasi e urrente vetë shprehjen, ai i premtoi vetes se nuk do ta përdorë kurrë.

Sidoqoftë, një ditë pasi e pyeta “Pse?” përafërsisht për herën e miliontë në atë orë, ai tha, “Sepse kështu thashë!” Ai u tmerrua dhe u ndje në faj dhe vazhdon atë histori jo dhe aq skandaloze deri më sot.

Ashtu si ai, e urreja të dëgjoja frazën “Sepse kështu them unë” kur isha i vogël, por e dini çfarë? Vajza ime po hyn në fazën e pyetjeve – dhe kjo fjali tashmë më ka shpëtuar nga goja një ose dy herë.

Cila eshte pikpamja ime? Ne e trashëgojmë modelin bazë se si t’i rritim fëmijët tanë nga prindërit tanë, por sipas psikologëve të fëmijëve shumë shprehje klasike që përsëriten brez pas brezi në të vërtetë japin mësime të dëmshme për fëmijët.

Ekzistojnë alternativa më të mira, dhe gjithçka që ju nevojitet për t’i përfshirë ato në prindërimin tuaj është një njohuri e vogël dhe një dozë e shëndetshme këmbëngulje.

Këtu janë disa nga frazat që ekspertët paralajmërojnë se do të bënit mirë të mos i përdorni më.

“E bëj unë” ose “Më lejo të të ndihmoj”

Motivet tuaja janë të dobishme kur mundoheni për të ndihmuar fëmijën tuaj që është në vështirësi, por të qenit tejet të etur për të ndërprerë betejat e tyre, ua zbeh kënaqësinë që më në fund po mësojnë të bëjnë vetë diçka. Prisni që fëmija juaj të kërkojë ndihmën tuaj (ose të arrijë në pikën e zhgënjimit) përpara se të ofroni ndihmë.

“Nëse ofroheni shumë shpejt, kjo mund të dëmtojë pavarësinë e fëmijës tuaj, sepse ai gjithmonë do të jetë në kërkim të të tjerëve gjetjen e zgjidhjeve,” thotë Myrna Shure, një profesore e psikologjisë në Universitetin Drexel.

“Të lumtë dora!” ose “Djalë i mbarë!”

Çfarë mund të mos shkojë me një frazë të thjeshtë si “të lumtë dora!”? Problemi, sipas një sërë psikologësh, është se përdorimi i këtij lloj inkurajimi të përgjithshëm për çdo gjë të vogël i mëson fëmijët të vlerësojnë lavdërimet tuaja më tepër sesa kënaqësinë e brendshme të arritjes së vërtetë.

Ju nuk keni përse ta zhdukni fjalinë “të lumtë dora!” tërësisht nga fjalori juaj, por tregohuni selektivë kur e përdorni dhe mundohuni të përqendroheni në përpjekje sa herë që të jetë e mundur. Duke thënë diçka si “Me të vërtetë ke bërë shumë përpjekje për këtë!” ju i mësoni fëmijët tuaj se “përpjekja” është më e rëndësishme sesa rezultatet.

“Kjo i mëson fëmijët të jenë më këmbëngulës kur janë duke u përpjekur për një detyrë të vështirë dhe ta shohin dështimin vetëm si një hap drejt suksesit”, shpjegon Shelly Phillips në Lifehack.

Duke u përqëndruar në procesin e arritjes gjithashtu shtyn fëmijën tuaj të marrë parasysh se çfarë e bën sjelljen e tij ose të saj kaq të vlefshme. Të thuash diçka si “Më pëlqeu mënyra si e kalove topin tek shoku i ekipit që të mund të shënonte” mund të “bëjë që një fëmijë të mendojë për procesin dhe të punojë drejt një qëllimi”, thotë psikologu social Susan Newman.

“Punë e shkëlqyer”, “çfarë djali i zgjuar “, “je i mrekullueshëm” dhe fjali të ngjashme bëhen të besdisshme pas një farë kohe.”

“Je kaq i/e zgjuar.”

Qëllimi juaj për të vlerësuar inteligjencën e fëmijëve tuaj është t’i motivoni ata të bëjnë gjëra të mëdha me dhuntitë e tyre, por kjo strategji mund të ndikojë keq, paralajmërojnë psikologët.

Fëmijët që e shohin veten të zgjuar rrezikojnë të mos e ushtrojnë talentin e tyre të perceptuar dhe të shmangin detyrat me të vërtetë të vështira që mund ta dëmtojnë reputacionin e tyre.

“Duke ua thënë këtë gjë fëmijëve në të vërtetë mund të veprojë kundër përpjekjes së tyre për të mësuar,” paralajmëron autori Tovah Klein, drejtor i Qendrës Barnard për Zhvillimin e Fëmijëve. “Të mësuarit është një sërë provash dhe mundimesh.”

“Je kaq i/e turpshëm/e / i/e ngathët / dembel/e”.

Nëse etiketimi pozitiv i fëmijës tuaj është i rrezikshëm, etiketimi i tyre negativ është edhe më shumë. Jo vetëm që këto etiketime i ngjiten fëmijës kur rritet, por etiketimet e pasakta mund të bëhen shpejt profeci vetë-përmbushëse. Thuajini vajzës suaj se është “e ndrojtur” dhe vetëm sa do ta inkurajoni që të jetë më nervoze në situata sociale.

“Një qasje shumë më e mirë është të adresoni sjellje specifike dhe të lini menjanë mbiemrat e personalitetit të fëmijës suaj,” udhëzon Paula Spencer. “Për shembull, ‘Katia u lëndua shumë kur u the të gjithëve që të mos luajnë me të. Si mund ta bëjmë atë të ndjehet më mirë?’”

“Unë e di që ti nuk doje të godisje motrën tënde.”

“Po, donte ta bënte!” thotë psikologu klinik Rebecca Schrag Hershberg, duke korrigjuar në mënyrë të ndjeshme prindërit që e shohin botën me shumë ngjyra. Refuzimi i egërsisë së emocioneve të fëmijës tuaj nuk do ta ndihmojë atë të mësojë t’i kontrollojë ato.

“Si prindër, ne duhet t’u mësojmë fëmijëve aftësi për të rregulluar reagimet e tyre dhe të përballen me emocione të forta në mënyra më produktive, ndërsa gjithashtu pranojnë se këto ndjenja janë reale,” thotë Hershberg.

“Mos më detyroni t’ju çoj në shtëpi”

Në fakt, është mirë ta thuash këtë, por vetëm nëse vërtet do të përfundoni shëtitjen sepse fëmijët tuaj nuk po pushojnë së grinduri.

“Kur prindërit vendosin një kufi, ata gjithmonë duhet të jenë të përgatitur t’i ndjekin këto rregulla , kështu që mos kërcënoni me diçka që nuk keni ndërmend ta bëni, si të ktheheni menjëherë nga pushimet familjare,” shpjegon psikologu i fëmijëve Ariel Kornblum.

 “Jam në dietë”.

Jo gjithçka që nuk duhet t’u thuash fëmijëve ka të bëjë me vetë fëmijët. Fëmijët mësojnë me shembull, kështu që nëse shohin se po luftoni për imazhin e trupit të dobët, ata me siguri do të marrin mesazhin se duhet të plotësojnë një ideal fizik të caktuar për t’u ndier rehat me veten.

Kjo është arsyeja pse psikologët sugjerojnë t’i mbani për vetë betejat tuaja me peshën dhe imazhin e trupit. (Për të njëjtën arsye, t’i thuash fëmijëve tuaj “Unë jam e tmerrshme në matematikë!” Nuk është ideja më e mirë.)

Çfarë duhet të thoni në vend të kësaj? “Unë jam duke ngrënë shëndetshëm sepse më pëlqen mënyra se si më bën të ndjehem” ose “është kohë e bukur jashtë – unë do të bëj një shëtitje” janë fjalitë e duhura.

“Ti je më i mirë se një fëmijë tjetër”.

Sigurisht, ju mendoni se fëmija juaj është fëmija më i miri, më i jashtëzakonshmi. Çdo prind mendon kështu. Por ju nuk duhet t’ia shprehni këtë mendim një fëmijë, përveç nëse të paktën dëshironi të rritni një narcisist.

Hulumtimet tregojnë se fëmijët që vlerësohen si superiorë ndaj bashkëmoshatarëve të tyre, kanë më shumë rrezik t’i besojnë vërtetë prindërit e tyre dhe të krijojnë një ndjenjë të fortë iluzore vetvlerësimi.

“Sepse kështu them unë.”

“Rezulton se babai im kishte të drejtë ta urrente këtë frazë. Ajo largon të gjithë kontrollin mbi fëmijëve tuaj.”

Jo gjithmonë keni kohë për të shpjeguar arsyetimin tuaj, por duhet të përpiqeni t’u jepni fëmijëve tuaj një kontekst më të mirë se pse po u kërkoni atyre të bëjnë (ose të mos bëjnë) diçka.”/Shkollaesuksesit /