Votuesit zviceranë kanë refuzuar një propozim për t’i dhënë fund një marrëveshje me BE që lejon lëvizjen e lirë të njerëzve. Me të numëruara të gjitha votat për referendumin, gati 62% thanë se donin të mbanin lëvizjen e lirë, ndërsa 38% ishin kundër.
Zvicra nuk është anëtare e BE por ka një seri traktatesh të ndërvarura me Brukselin të cilat i lejojnë asaj të hyjë në zonën e tregtisë së lirë të Evropës. Masa për të frenuar imigracionin u propozua nga Partia Popullore Zvicerane (SVP), por kundërshtuar nga qeveria.
Një iniciativë e ngjashme për të futur kuota për emigrantët nga BE në Zvicër kaloi ngushtë në një referendum të vitit 2014, duke dëmtuar marrëdhëniet Zvicër-BE. Njerëzve zviceranë u jepet një fjalë e drejtpërdrejtë në punët e tyre nën sistemin e demokracisë së drejtpërdrejtë të vendit. Ata janë të ftuar rregullisht të votojnë për çështje të ndryshme në referendume kombëtare ose rajonale.
Mbështetësit e planit kundër lëvizjes së lirë thanë se ai do të lejojë Zvicrën të kontrollojë kufijtë e saj dhe të zgjedhë vetëm emigrantët që dëshiron. Kundërshtarët argumentuan se kjo do të zhyste një ekonomi të shëndetshme në recesion në një kohë të pasigurt dhe do të privonte qindra mijëra qytetarë zviceranë nga liria e tyre për të jetuar dhe punuar në të gjithë Europën.
Referendumi mund ta kishte detyruar qeverinë Zvicerane të anulonte në mënyrë të njëanshme marrëveshjen e saj të lëvizjes së lirë me BE duke përdorur një të ashtuquajtur klauzolë gijotine. Kjo klauzolë do të kishte ndikuar në marrëveshje të tjera bilaterale mbi transportin, kërkimin dhe tregtinë me BE, duke prishur aktivitetin ekonomik.
Çfarë reagimi ka pasur?
Presidenti i krahut të djathtë SVP, Marco Chiesa, pranoi se fushata e tij ishte përpjekur të merrte mbështetjen e mjaftueshme për një propozim i cili u kundërshtua nga qeveria, parlamenti dhe sindikatat e traditës. Duke pasur parasysh atë kundërshtim, Chiesa e formuloi fushatën si një “luftë midis David dhe Goliath”. “Por ne do të vazhdojmë të luftojmë për vendin dhe të marrim përsëri kontrollin e imigracionit,” tha ai.
Kundërshtarët e propozimit thanë se rezultati ishte një shprehje e mbështetjes zvicerane për marrëdhënie të hapura, bilaterale me BE. Ata thanë se votuesit ishin të shqetësuar për koston ekonomike të përfundimit të lëvizjes së lirë gjatë pandemisë së koronavirusit.
“Rruga dypalëshe është e duhura për Zvicrën dhe BE-në,” u tha gazetarëve Ministrja e Drejtësisë Karin Keller-Sutter. “Populli zviceran e ka konfirmuar këtë rrugë përsëri sot”.
“Sot është një ditë e shkëlqyer për marrëdhëniet midis Bashkimit Evropian dhe Zvicrës,” shkroi Presidenti i Këshillit Evropian Charles Michel. “Njerëzit zviceranë kanë folur dhe dërguar një mesazh të qartë: së bashku kemi një të ardhme të shkëlqyer përpara nesh.”
Për cilat çështje të tjera votoi Zvicra?
Një referendum mbi pushimin e atësisë për baballarët e rinj ishte midis çështjeve të tjera në votimet e së dielës.
Iniciativa u mbështet nga një shumicë e votuesve, duke paralajmëruar një ndryshim të madh në Zvicër, një vend që shihet se ka mbetur prapa fqinjëve të tij evropianë për sigurimin e lejes prindërore.
Sipas propozimit, baballarëve do t’u jepet për herë të parë dy javë leje me pagesë brenda gjashtë muajve nga lindja e një fëmije. Ata gjithashtu do të kenë të drejtë të marrin 80% të pagës së tyre, deri në një maksimum prej 196 frangash zvicerane në ditë.
Përveç kësaj, votuesit miratuan ngushtë një plan qeveritar për të blerë aeroplanë të rinj luftarakë dhe bllokuan një rishikim të ligjit të gjuetisë të Zvicrës i cili do ta kishte bërë më të lehtë për të zhdukur specie të mbrojtura si ujqërit. (BBC)