Gëzim Mekuli
/Njohës i shkencave të mediave dhe retorikës/
Fokusimi te personazhi, në vend të çështjes, është një strategji e zakonshme në gazetari. Sipas këndvështrimit tim, kjo mund të jetë një metodë efektive për ta bërë një temë të ndërlikuar politike më të kuptueshme dhe më të afërt për lexuesin. Portretizimi i një personazhi konkret shpesh i jep ngjyrë dhe jetë një historie që përndryshe mund të ishte e ftohtë dhe abstrakte. Kjo qasje mund të ndihmojë në konkretizimin e një problemi apo fenomeni politik, duke e bërë më të kapshëm për publikun e gjerë.
Megjithatë, duhet theksuar se qëllimi thelbësor i gazetarisë profesionale nuk është vetëm të tërheqë vëmendjen, por të informojë saktë, të analizojë me thellësi dhe të kontribuojë në një debat të shëndetshëm publik. Nëse fokusimi në individ e deformon të vërtetën ose e zhvendos vëmendjen nga problemet strukturore drejt aspektit emocional apo personal, atëherë kjo nuk është më gazetari, është spektakël, propagandë, apo thjesht manipulim.
Një shqetësim serioz në gazetarinë shqiptare sot është prania e një tabloje që i ngjan më shumë një afisheje marketingu sesa një faqeje lajmi. Ballinat e gazetave dhe portalet online shpesh dominohen nga imazhe të mëdha të politikanëve, me portrete të stiluara, dhe tituj bombastikë që shërbejnë më shumë për të “peshkuar” klikime sesa për të informuar. Ka raste kur mbi 80% e faqes kryesore mbulohet nga fotografia e një politikani, ndërsa teksti përmbajtës është minimal, i reduktuar në tituj të zhurmshëm dhe emocione të lira. Ky është një tregues i kthimit të kultit të individit – një fenomen i rrezikshëm për një shoqëri demokratike.
Ky lloj prezantimi nuk është i huaj për ne shqiptarët. Në fakt, studime të fundit të Institutit Shqiptar të Medias kanë treguar se mbi 70% e hapësirës në mediat shqiptare i dedikohet deklaratave të politikanëve dhe jo analizave të politikave. Kjo do të thotë se debati publik zhvillohet mbi baza personalitetesh dhe jo mbi përmbajtje, çka e çon shoqërinë drejt polarizimit, mosbesimit dhe apatisë politike.
Për më tepër, sipas raportit të Reporterëve pa Kufij (RSF) për vitin 2025, Shqipëria vazhdon të renditet ndër vendet me liri të kufizuar të medias, ku ndërhyrjet politike dhe ekonomike në përmbajtjen editoriale janë të zakonshme. Kjo krijon një klimë ku gazetari nuk është më rojtar i së vërtetës, por shërbyes i interesave të ngushta.
Atëherë lind pyetja: Si të shërohemi nga kjo gazetari e sëmurë?
Së pari, ne si lexues duhet të bëhemi më të vetëdijshëm dhe më kërkues. Duhet të refuzojmë lajmet sipërfaqësore dhe të kërkojmë burime që ofrojnë analizë dhe kontekst.
Së dyti, është e nevojshme që gazetarët profesionistë të rikthejnë standardet e gazetarisë: verifikimi i fakteve, balancimi i burimeve, dhe raportimi i thelluar.
Dhe së treti, institucionet e pavarura dhe shkollat e gazetarisë duhet të jenë më aktive në formimin e një brezi të ri gazetarësh që nuk shërbejnë si vegla të oligarkëve dhe pushtetit, por si mbrojtës të publikut.
Në fund të fundit, shëndeti i një demokracie lidhet ngushtë me shëndetin e medias së saj. Dhe për sa kohë që ballinat do të pasqyrojnë fytyrën e një njeriu dhe jo të një problemi, jemi ende larg gazetarisë së vërtetë./MekuliPress.com/