Debati i parë Trump-Biden demonstroi si është shndërruar demokracia në SHBA. Një zhurmë, një kakofoni të pavërtetash, zmadhimit të fakteve dhe grindjeve. Ishte si një familje e madhe, pjesëtarët e së cilës mallkojnë njëri-tjetrin me zë të lartë ndërsa udhëtojnë në një makinë ku askush nuk shikon rrugën para.
Dhe në Moskë, Pekin, Minsk ose Teheran, një gjë ra në sy. Fuqitë e huaja paraqiten si ndikuese mbi këtë spektakël: Kina infekton Shtetet e Bashkuara me koronavirusin, ose Rusia infekton fushatën elektorale me para të dyshimta dhe të paverifikuara. Shtetet e Bashkuara ishin viktima këtu, duke mos ruajtur lidershipin global.
Ekrani i ndarë i debatit të parë të Amerikës u pa globalisht. Në njërën anë, keni pasur idhnimin irracional, të zemëruar të katër viteve të fundit.
Nga ana tjetër ekzistonte një alternativë më e qetë, herë-herë e çmendur, por e bezdisur dhe e irrituar. Biden, që përfaqëson Amerikën e vjetër. I vetëdijshëm se faktet kanë rëndësi kur diktojnë një realitet global, Biden për pak kohë dukej përsëri si udhëheqës, edhe nëse kjo shpesh fshihej nën një buzëqeshje të shqetësuar dhe të hutuar ndaj kundërshtarit të tij.
Ndërsa Trump përshkroi një proces votimi që i ngjason një demokracie në zhvillim në vendet e ish-Bashkimin Sovjetik. Presidenti i Shteteve të Bashkuara sugjeron që Gjykata e Lartë mund të jetë e nevojshme për të ndryshuar në mënyrë efektive rezultatet e zgjedhjeve. Nëse jeni në Moskë duke kërkuar të nxisni trazira në mediat sociale, udhëheqësi i botës së lirë nuk pranoi të dënonte racistët e bardhë.
Evropianët pëlqejnë të bëjnë shaka se duhet të marrin të drejtën e votës në zgjedhjet e SHBA, për shkak të ndikimit të madh që Uashingtoni ka, akoma, në jetën e tyre të përditshme. Ata nuk e kanë këtë të drejtë, por gjithsesi e ndjekin procesin. Dhe natën e kaluar ai proces e deklaroi veten të pavlefshëm. SHBA ishte një shtyllë qendrore në mënyrën se si evropianët jetonin jetën e tyre, dhe sado që të mos ishin dakord me të, situata është më e paqartë tani.
Kur debati mbaroi. “Shpresoj se asnjëri prej jush nuk do të ndërpresë tjetrin”, tha moderatori Chris Wallace kur pyeti nëse kandidatët do të inkurajonin mbështetësit e tyre të qëndronin të qetë pas rezultateve. Biden tha “Po”. Trump tha “gjëra të këqija ndodhin në Filadelfia”.
Vendi që dikur dukej oaz i qetësisë dhe mirësjelljes, tani është i ekzaltuar si shembull i kaosit dhe keq-sjelljes.
Dosti Banushi
Burimi: CNN