“Ne ndodhemi vetëm pak minuta distancë sulmi”
16 nëntor 1934, transmetim, Londër

Churchilli është një zë i vetmuar në vënien në dyshim të politikës së vendit të tij për zbutje me Hitlerin.

“Në këto momente, ne ndodhemi vetëm pak minuta distancë sulmi nga brigjet franceze, holandeze dhe belge, dhe pak orë larg aerodromëve të mëdhenj të Europës qendrore. Jemi madje një gjuajtje topi larg kontinentit.

Kaq afër! A është e matur, a është e mundur, sado shumë që mund ta dëshirojmë, që t’i kthejmë shpinën Europës dhe të injorojmë atë që po ndodh atje? Kam arritur në përfundimin – jo pa hezitim, e pranoj – se nuk mund t’i largohemi. Ja tek jemi dhe duhet të bëjmë më të mirën. Por mos i nënvlerësoni rreziqet – rreziqet ë mëdhenj – që na duhet të kalojmë”.

2. “Ne qëndrojmë për lirinë”

5 tetor 1938, Dhoma e Ulët e Parlamentit

Pak ditë pasi Chamberlaini rikthehet nga Mynihu, duke tundur të famshmen tashmë copë letër, Churchilli paralajmëruan se lufta nuk është shmangur aspak. Dhe ka të drejtë.

“Ky është vetëm fillimi i numërimit. Kjo është vetëm gllënjka e parë, shija e hershme e një kupe të hidhur që do të na ofrohet vit pas viti, nëse, përmes një rikëmëbjeje të lartë të shëndetit moral dhe forcës luftarake, ne nuk ngrihemi sërish dhe të qëndrojmë për lirinë, si në kohët e dikurshme”.

3. “𝐆𝐣𝐚𝐤, 𝐦𝐮𝐧𝐝𝐢𝐦, 𝐩𝐮𝐧𝐞̈, 𝐥𝐨𝐭𝐞̈ 𝐝𝐡𝐞 𝐝𝐣𝐞𝐫𝐬𝐞̈”

Është 13 Maji, 1940. Dhoma e Ulët e Parlamentit
Chamberlaini mendjelehtë, i mashtruar keq nga retorika premtuese e Hitlerit, ka dhënë dorëheqjen dhe Churchilli, tashmë 65 vjeç, ka krijuar qeverinë e tij.
Ja fjalimi i tij i parë në zyrë drejtuar kombit anglez. Fjalimi është madhështor.
“𝐃𝐨 𝐭’𝐢 𝐭𝐡𝐨𝐣𝐚 𝐩𝐚𝐫𝐥𝐚𝐦𝐞𝐧𝐭𝐢𝐭, 𝐚𝐬𝐡𝐭𝐮 𝐬𝐢 𝐮 𝐤𝐚𝐦 𝐭𝐡𝐞̈𝐧𝐞̈ 𝐚𝐭𝐲𝐫𝐞 𝐪𝐞̈ 𝐤𝐚𝐧𝐞̈ 𝐡𝐲𝐫𝐞̈ 𝐧𝐞̈ 𝐤𝐞̈𝐭𝐞̈ 𝐪𝐞𝐯𝐞𝐫𝐢: 𝐔𝐧𝐞̈ 𝐧𝐮𝐤 𝐤𝐚𝐦 𝐚𝐬𝐠𝐣𝐞̈ 𝐩𝐞̈𝐫 𝐭𝐞̈ 𝐨𝐟𝐫𝐮𝐚𝐫, 𝐩𝐞̈𝐫𝐯𝐞𝐜̧ 𝐬𝐞 𝐠𝐣𝐚𝐤, 𝐩𝐮𝐧𝐞̈, 𝐥𝐨𝐭𝐞̈ 𝐝𝐡𝐞 𝐝𝐣𝐞𝐫𝐬𝐞̈. 𝐏𝐞̈𝐫𝐩𝐚𝐫𝐚 𝐧𝐞𝐬𝐡 𝐤𝐞𝐦𝐢 𝐧𝐣𝐞̈ 𝐩𝐫𝐨𝐯𝐞̈ 𝐭𝐞̈ 𝐫𝐞̈𝐧𝐝𝐞̈. 𝐏𝐞̈𝐫𝐩𝐚𝐫𝐚 𝐧𝐞𝐬𝐡 𝐤𝐞𝐦𝐢 𝐬𝐡𝐮𝐦𝐞̈ 𝐦𝐮𝐚𝐣 𝐥𝐮𝐟𝐭𝐞̈ 𝐝𝐡𝐞 𝐯𝐮𝐚𝐣𝐭𝐣𝐞.
𝐉𝐮 𝐩𝐲𝐞𝐬𝐧𝐢, 𝐜𝐢𝐥𝐚 𝐞̈𝐬𝐡𝐭𝐞̈ 𝐩𝐨𝐥𝐢𝐭𝐢𝐤𝐚 𝐣𝐨𝐧𝐞̈?
𝐔𝐧𝐞̈ 𝐦𝐮𝐧𝐝 𝐭𝐞̈ 𝐭𝐡𝐞𝐦: 𝐄𝐬𝐡𝐭𝐞̈ 𝐪𝐞̈ 𝐭𝐞̈ 𝐛𝐞̈𝐣𝐦𝐞̈ 𝐥𝐮𝐟𝐭𝐞̈, 𝐧𝐠𝐚 𝐝𝐞𝐭𝐢, 𝐭𝐨𝐤𝐚 𝐝𝐡𝐞 𝐚𝐣𝐫𝐢, 𝐦𝐞 𝐭𝐞̈ 𝐠𝐣𝐢𝐭𝐡𝐞̈ 𝐦𝐚𝐝𝐡𝐞̈𝐬𝐡𝐭𝐢𝐧𝐞̈ 𝐝𝐡𝐞 𝐟𝐨𝐫𝐜𝐞̈𝐧 𝐭𝐨𝐧𝐞̈ 𝐪𝐞̈ 𝐙𝐨𝐭𝐢 𝐦𝐮𝐧𝐝 𝐭𝐞̈ 𝐧𝐚 𝐢 𝐣𝐚𝐩𝐞̈; 𝐭𝐞̈ 𝐛𝐞̈𝐣𝐦𝐞̈ 𝐥𝐮𝐟𝐭𝐞̈ 𝐤𝐮𝐧𝐝𝐞̈𝐫 𝐧𝐣𝐞̈ 𝐭𝐢𝐫𝐚𝐧𝐢𝐞 𝐦𝐨𝐧𝐬𝐭𝐫𝐮𝐨𝐳𝐞, 𝐪𝐞̈ 𝐚𝐬𝐧𝐣𝐞̈𝐡𝐞𝐫𝐞̈ 𝐧𝐮𝐤 𝐞̈𝐬𝐡𝐭𝐞̈ 𝐤𝐚𝐥𝐮𝐚𝐫 𝐧𝐞̈ 𝐤𝐚𝐭𝐚𝐥𝐨𝐠𝐮𝐧 𝐞 𝐳𝐢 𝐝𝐡𝐞 𝐭𝐞̈ 𝐝𝐡𝐢𝐦𝐛𝐬𝐡𝐞̈𝐦 𝐭𝐞̈ 𝐤𝐫𝐢𝐦𝐞𝐯𝐞 𝐧𝐣𝐞𝐫𝐞̈𝐳𝐨𝐫𝐞. 𝐊𝐣𝐨 𝐞̈𝐬𝐡𝐭𝐞̈ 𝐩𝐨𝐥𝐢𝐭𝐢𝐤𝐚 𝐣𝐨𝐧𝐞̈.
𝐉𝐮 𝐩𝐲𝐞𝐬𝐧𝐢, 𝐜𝐢𝐥𝐢 𝐞̈𝐬𝐡𝐭𝐞̈ 𝐨𝐛𝐣𝐞𝐤𝐭𝐢𝐯𝐢 𝐲𝐧𝐞̈?
𝐔𝐧𝐞̈ 𝐦𝐮𝐧𝐝 𝐭𝐞̈ 𝐩𝐞̈𝐫𝐠𝐣𝐢𝐠𝐣𝐞𝐦 𝐦𝐞 𝐧𝐣𝐞̈ 𝐟𝐣𝐚𝐥𝐞̈: 𝐄𝐬𝐡𝐭𝐞̈ 𝐟𝐢𝐭𝐨𝐫𝐣𝐚, 𝐟𝐢𝐭𝐨𝐫𝐣𝐚 𝐦𝐞 𝐜̧𝐝𝐨 𝐤𝐮𝐬𝐡𝐭 𝐩𝐚𝐯𝐚𝐫𝐞̈𝐬𝐢𝐬𝐡𝐭 𝐠𝐣𝐢𝐭𝐡𝐞̈ 𝐭𝐞𝐫𝐫𝐨𝐫𝐢𝐭, 𝐟𝐢𝐭𝐨𝐫𝐣𝐚, 𝐬𝐚𝐝𝐨 𝐞 𝐠𝐣𝐚𝐭𝐞̈ 𝐝𝐡𝐞 𝐞 𝐯𝐞̈𝐬𝐡𝐭𝐢𝐫𝐞̈ 𝐦𝐮𝐧𝐝 𝐭𝐞̈ 𝐣𝐞𝐭𝐞̈ 𝐫𝐫𝐮𝐠𝐚, 𝐬𝐞𝐩𝐬𝐞 𝐩𝐚 𝐟𝐢𝐭𝐨𝐫𝐞, 𝐧𝐮𝐤 𝐤𝐚 𝐦𝐛𝐢𝐣𝐞𝐭𝐞𝐬𝐞̈”.

4. “Ne nuk do të dorëzohemi kurrë

4 qershor 1940. DHoma e Ulët e Parlamentit

Pas evakuimit në DUnkirk, Churchilli qetëson euforinë e kombit dhe forcon vendosmërinë e tij.

“Edhe pse pjesë të mëdha të Europës dhe shumë shtete të vjetër e të famshëm kanë rënë apo mund të bien nën mbërthimin e Gestapos, dhe të gjithë aparatin e urryer të sundimit nazist, ne nuk do të luhatemi apo shembemi. Do të shkojmë deri në fund, do të luftojmë në Francë, do të luftojmë në dete dhe oqeane, do të fitojmë me vetëbesim në rritje dhe forcë në rritje në ajër, do të mbrojmë ishullin tonë, cilado qoftë kostoja, do të luftojmë në plazhe, do të luftojmë në vendet e zbarkimit, do të luftojmë në fusha dhe në rrugë, do të luftojmë në kodra; nuk do të dorëzohemi kurrë”.

5. “Kjo ishte ora e tyre më e mirë”

18 qershor 1940. Dhoma e Ulët e Parlamentit

Churchilli qëndron në këmbë përballë mësymjes, dhe frymëzon pilotët e Forcave Ajrore Mbretërore, që të sjellin fitoren në Betejën e Britanisë.

“Beteja e Francës ka marrë fund. Unë pres që tani të fillojë Beteja e Britanisë. Nga kjo betejë varet mbijetesa e qytetërimit të krishterë. Nga ajo varet jeta jonë britanike, dhe vazhdimësia e gjatë e institucioneve dhe perandoria jonë. E gjithë furia dhe forca e armikut, shpejt do të bjerë mbi ne. Hitleri e di që do të duhet të na thejë ne në këtë ishull, ose do të humbasë luftën.

Nëse ne mund të qëndrojmë kundër tij, e gjitha Europa mund të jetë e lirë dhe jeta e botës mund të ecë përpara, drejt tokave të epërme ku shndërrin dielli. Por nëse dështojmë, atëherë e gjithë bota, duke përfshirë SHtetet e Bashkuara, duke përfshirë gjithçka që ne kemi njohur dhe për të cilën jemi kujdesur, do të zhytet në humnerën e një Epoke të re të Errët, e cila është bërë më e ligë, dhe ndoshta më e zgjatur, prej dritave të shkencës perverse. Atëherë, le të bëhemi gati për detyrat tona, dhe të mbajmë në mendje që, nëse Perandoria Britanike dhe Komonuelthi të zgjasë për një mijë vjet, njerëzit do të thonë: “Kjo ishte ora e tyre më e mirë”.

6. “Të paktët”

20 gusht 1940. Dhoma e Ulët e Parlamentit

Teksa Beteja e Britanisë arrin kulmin, Churchilli vlerëson guximin e pilotëve të Forcës Ajrore Mbretërore.

“Mirënjohja e çdo shtëpie në ishullin tonë, në Perandorinë tonë, dhe në fakt në gjithë botën, përveç se në banesat e fajtorëve, shkon tek pilotët britanikë që, të patrembur prej shanseve, të palëkundur në sfidën e tyre konstante dhe rrezikun vdekjeprurës, po kthejnë fatet e Luftës së DYtë Botërore, përmes aftësive dhe devotshmërisë së tyre. Kurrë më parë në historinë e konflikteve njerëzore, kaq shumë njerëz nuk i janë detyruar për lirinë e tyre, kaq pak njerëzve”.

7. “Një perde e hekurt ka rënë”

5 Mars 1946, Fulton, Missouri

Churchilli paralajmëron për rrezikun e Rusisë sovjetike. Kjo gjë ndalon tërheqjen e Amerikës në izolacionizëm dhe shpie në krijimin e NATO-s.

“Nga Stettini në Balltik e deri në Trieste në Adriatik, një perde e hekurt ka rënë nëpër të gjithë kontinentin. Prapa asaj vije ndodhen të gjithë kryeqytetet e shteteve të lashtë të Europës Qendrore dhe Lindore. Varshava, Berlini, Praga, Viena, Budapesti, Beogradi, Bukureshti dhe Sofja, të gjithë këta qytete të famshëm dhe popullsitë përreth tyre qëndrojnë në atë që duhet ta quaj sfera sovjetike”.

8. “Kombi … kishte zemër luani”

30 nëntor 1954. Prezantim në Parlament, të dy dhomat.

Në ditëlindjen e tetëdhjetë, Churchilli tregon sërish se është një mjeshtër i oratorisë.

“Jam shumë i kënaqur që Z. Attlee i përshkroi fjalimet e mi në luftë, se shprehnin vullnetin jo vetëm të Parlamentit, por të të gjithë kombit. Vullneti i tyre ishte i palëkundur, i pamëshirshëm dhe i papushtueshëm. E ndieja që duhej ta shprehja, dhe nëse gjeta fjalët e duhura, nuk duhet të harroni që unë e kam fituar bukën me laps dhe me gjuhë. Ishte kombi dhe e gjithë raca që jeton përreth globit, që kishte zemrën e luanit. Unë kisha fatin që të lëshojë ulërimën.”