Bjørgulv Braanen – 19 shkurt

Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, dhe ministri i Jashtëm rus, Sergej Lavrov, zhvilluan dje një bisedë 4.5-orëshe në Riad, Arabinë Saudite. Tema e diskutimit ishte marrëdhëniet ruso-amerikane dhe mundësia e një zgjidhjeje paqësore në Ukrainë. Kjo mund të shënojë fillimin e një procesi që përfundimisht çon në një marrëveshje paqeje – dhe në rastin më të mirë, një marrëveshje që siguron sovranitetin e Ukrainës brenda kufijve të sigurt, me garanci të mjaftueshme sigurie, në mënyrë që lufta të mos shpërthejë përsëri. Kërkesat e Rusisë do të përfshijnë heqjen e të gjitha sanksioneve perëndimore dhe rikthimin e marrëdhënieve më normale.

“Garancitë e sigurisë duhet të jenë të padiskutueshme.”

Kushti themelor për një zgjidhje të pranueshme paqësore është që Ukraina dhe presidenti Volodymyr Zelenskyj të jenë në tryezën e negociatave dhe të miratojnë marrëveshjen përfundimtare. Ai e ka bërë të qartë se Ukraina nuk do të pranojë marrëveshje të bëra pas shpinës së saj. Të gjitha përpjekjet për të delegjitimuar qeverinë ukrainase duhet të refuzohen.

Pas një telefonate me Vladimir Putinin më 12 shkurt, Donald Trump shkoi aq larg sa të përhapte propagandën ruse, duke vënë në dyshim legjitimitetin e qeverisë ukrainase dhe duke sugjeruar zgjedhje të reja për shkak të sondazheve të dobëta. Dje, burime në Riad pohuan se SHBA dhe Rusia duan të detyrojnë Ukrainën të mbajë zgjedhje përpara se të finalizohet një marrëveshje. Kjo është krejtësisht e papranueshme, pasi i jep diktatorit të Kremlinit të drejtën për të ndikuar në përfaqësimin politik të një vendi të pushtuar.

Ideja e presidentit amerikan se SHBA duhet të përfitojë ekonomikisht nga Ukraina përmes një lloj kolonizimi ekonomik, duke pasur qasje në burimet natyrore të vendit, është gjithashtu plotësisht e papranueshme.

Mundësia që Rusia të nisë agresione të reja kundër vendeve të tjera të NATO-s pas tre vitesh lufte shkatërruese është relativisht e vogël. Megjithatë, është jetike që marrëveshja e paqes të sigurojë mbrojtje të qëndrueshme për Ukrainën dhe të gjitha vendet evropiane. Nëse ukrainasit detyrohen të pranojnë kushte të imponuara, kjo do të çojë në konflikte të reja.

Një marrëveshje e qëndrueshme e paqes kërkon që shumica e ukrainasve ta pranojnë atë. Një marrëveshje e detyruar dhe poshtëruese vetëm do të forconte forcat revanshiste dhe do ta bënte të pamundur një paqe të përhershme. Garancitë e sigurisë duhet të jenë të padiskutueshme dhe të përfshijnë vende që janë të gatshme të mbështesin marrëveshjen me forcë.