Në muajin maj edhe pse ende në kohë pandemie është vendosur që të mbahen zgjedhjet në Poloni. Partia që udhëheq me pushtetin atje Ligj dhe Drejtësi (PiS), duket se është e vendosur t’i mbajë zgjedhjet presidenciale me votim postar në maj.
Kundërshtimin me këto zgjedhje e kishte shprehur përmes një opinioni negativ Gjykata Supreme e këtij vendi si dhe kritikat nga OSBE,
Projekt-ligji i paraqitur nga parlamenti polak po ngre dyshime gjyqësore. Gjykata Supreme tashmë e ka vlerësuar si antikushtetuese por gjithçka tregon që për herë të parë në historinë e tyre demokratike, polakët do të zgjedhin kryetarin e tyre vetëm përmes një sistemi të votimit postar.
Data e provës është 10 maj dhe sondazhet e opinioneve tregojnë presidentin në detyrë Andrzej Duda, një aleat i PiS dhe pararendës i gjatë, duke u rritur në popullaritet me disa duke i treguar atij duke marrë më shumë se 50% të votave, mjaftueshëm për të fituar pa pasur nevojë të garonte në një raund të dytë në 24 maj.
Por sondazhet tregojnë gjithashtu se pjesëmarrja e votuesve mund të jetë aq e ulët sa 30%.
“Në formën e propozuar, zgjedhjet nuk do të jenë as direkte, as të barabarta, as universale,” tha profesori Adam Strzembosz, ish-presidenti i Gjykatës Supreme në një intervistë me EURACTIV.pl.
Ai theksoi se për shkak të shkeljeve të rregullta të sundimit të ligjit nga qeveria, besueshmëria e rezultateve zgjedhore do të vihej në dyshim, dhe vendimi i Gjykatës Supreme të hënën (27 prill) vetëm e vërteton atë.
Qeveria e zhvendosi përgjegjësinë për organizimin e votimit nga Komisioni Kombëtar Zgjedhor (PKË) në Postën Polake.
Kjo provokoi shqetësime për ruajtjen e intimitetit pasi Posta duhet të mbledhë të dhënat personale të qytetarëve për të përgatitur listat e votuesve. Kreu i PKË deklaroi se “si një organ apolitik, na mungon kompetenca për të gjykuar vendimet legjislative”.
Megjithatë, fletëvotimet e votimit tashmë janë duke u shtypur. “Akti nuk është zbatuar akoma, por supozojmë se do të jetë”, tha zëvendëskryeministri Jacek Sasin.
Zyra e OSBE-së për Institucionet Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut (ODIHR) – që ka zyrën e saj në Varshavë – dha një opinion të hënën duke kritikuar projektligjin si të papajtueshëm me standardet ndërkombëtare të zgjedhjeve demokratike.
Ndërkohë, ish presidenti i Këshillit Evropian Donald Tusk bëri apel të martën (28 prill) për një bojkot të zgjedhjeve të ardhshme në Poloninë e tij të lindjes.
Në një mesazh video në Tëitter, ai tha se votimi postar që qeveria ka propozuar “nuk ka asnjë lidhje me zgjedhjet” dhe mbart rreziqe shëndetësore mes pandemisë koronavirus.
Andrzej Duda në modalitetin e plotë të fushatës