Qëndrimi i paligjshëm dhe kërkesat e pabazuara për azil nga disa shtete të Ballkanit Perëndimor, plus Moldavia, Gjeorgjia dhe Ukraina, po shkaktojnë diskutime mbi pezullimin e udhëtimit pa viza në BE.
Dokumenti i brendshëm i BE -së, i datuar më 27 shtator dhe i parë nga EUobserver, vjen një ditë përpara turneut të presidentes së Komisionit Evropian Ursula von der Leyen në Ballkanin Perëndimor, vetë përpara një samiti të Ballkanit dhe një Ukraine të veçantë më vonë këtë muaj.
Zhgënjimi duket se po rritet në mes të Francës, Gjermanisë dhe Italisë, në mes të një diskutimi më të gjerë mbi ndalimin e abuzimit të supozuar.
Njerëzit nga Mali i Zi, Serbia dhe Maqedonia e Veriut janë lejuar të udhëtojnë në BE pa vizë deri në 90 ditë që nga dhjetori 2009. Kjo u pasua në 2010 me Shqipërinë dhe Bosnjë dhe Hercegovinën, Moldavinë në 2014, dhe Gjeorgjinë dhe Ukrainën në 2017.
Udhëtimi pa viza shihet nga Komisioni Evropian si një “arritje e rëndësishme” në marrëdhëniet midis BE-së dhe Ballkanit Perëndimor dhe ish-shteteve sovjetike nën ombrellën e politikës së saj të “Partneritetit Lindor”.
Por jo të gjithë janë të lumtur, pasi kërcënimi i të ashtuquajturit ‘Mekanizmi i Pezullimit të Vizave’ tani po diskutohet në mënyrë aktive.
Një rritje më shumë se 50 përqind në qëndrimet e parregullta, ose aplikantët për azil me përqindje të ulëta njohjeje, janë të nevojshme që vizat të rivendosen.
Vendet që refuzojnë të marrin shtetasit e tyre mund të shohin gjithashtu kthimin e vizave.
Në dokument, Gjermania kritikoi Gjeorgjinë, Moldavinë dhe Ukrainën. Ajo gjithashtu fajësoi Shqipërinë dhe Serbinë si ndër 10 vendet kryesore me probleme.
Ajo regjistroi rritje në “shkeljet e paautorizuara të qëndrimit” nga Shqipëria, Moldavia dhe Ukraina – pavarësisht një rënie të përgjithshme vitin e kaluar për shkak të pandemisë.
Ai gjithashtu citoi një rritje prej 51 përqind të kërkesave për azil gjeorgjian gjatë tre muajve të fundit, në krahasim me të njëjtën periudhë në vitin 2019.
Moldavia regjistroi një kërcim prej 429 përqind midis qershorit dhe gushtit 2019 dhe qershorit dhe gushtit 2021, tha ajo.
“Në rast të një përmirësimi të vogël ose aspak nga vendet e treta, Komisioni Evropian, sipas mendimit tonë, duhet të theksojë se fillimi i Mekanizmit të Pezullimit të Vizave është një opsion i vërtetë,” tha delegacioni gjerman në dokument.
Italia bëri komente të ngjashme mbi Moldavinë, duke vënë në dukje se rrjetet e trafikimit të qenieve njerëzore që operonin përmes “vendeve fqinje” po abuzonin me udhëtimin pa viza.
Roma pastaj hodhi idenë e heqjes së Moldavisë nga udhëtimi pa viza “në rast të përparimit të pamjaftueshëm”.
Franca ishte gjithashtu e pakënaqur me Shqipërinë dhe Gjeorgjinë dhe mbetet e kujdesshme ndaj serbëve.
Republika Çeke tha se ka parë një numër të lartë të kërkesave të pabazuara për azil nga shtetas gjeorgjianë, moldavë dhe ukrainas.
“Të gjithë shtetasit pa viza arrijnë në 47.4 përqind të të gjitha kërkesave për azil këtë vit (një rritje nga 38.5 përqind në 2016),” thanë çekët, duke vënë në dukje gjithashtu një rritje të “qëndrimit të paligjshëm”.
Nga ana e saj, Belgjika e përshkroi numrin e kërkesave për azil nga Moldavia në vitin 2021 “si një rritje alarmante”.
“Ne gjithashtu kemi një shifër relativisht të lartë për Maqedoninë e Veriut, por mund të jetë një” fenomen veror “i përkohshëm,” tha ai.
Hollanda është shteti i parë dhe i vetëm i BE-së që deri më tani ka kërkuar pezullim pa viza. Por kërkesa e saj, kundër Shqipërisë në vitin 2019, u refuzua nga Komisioni Evropian.